Respectvol is een universele waarde waarbij het gaat om het ‘hoogachten en eerbiedigen’ van de ander. Binnen hospice Demeter uit deze waarde zich in de wijze waarop alle medewerkers, vrijwilligers en professionals, alle patiënten, naasten en elkaar tegemoet treden. Naar de patiënt en naasten toe is dit vooral een uitstraling van welkom zijn en welkom laten voelen, maar ook om hem te (onder)steunen in zijn autonomie van zijn eigen wil, wensen en gevoelens.

Respect voor deze autonomie geeft patiënten de kracht om innerlijke ruimte en rust te vinden. Te durven en kunnen zijn wie men is en vooral uiteindelijk te sterven op de manier zoals hij wenst en past bij zijn leven.

Daarom wil hospice Demeter vanuit een respectvolle benadering ondersteuning geven aan mensen om hun leven in het zicht van de dood te kunnen leven zoals dat bij hen past. Daarin is ook plaats om het leven te vieren. Respectvol uit zich dan in de uitnodiging aan mensen om te benoemen wat ze graag willen in plaats van wat ze niet willen. Maar ook door het tonen van loyaliteit en betrokkenheid door de medewerkers aan een gekozen pad.
Hospice Demeter is daarmee een huis waarin iedereen, patiënt, naasten en medewerkers, zich uitgenodigd weten om in gesprek te gaan over persoonlijke wensen en verlangens in de context van leven in het zicht en de bespreekbaarheid van de dood.

Deskundig is de waarde van ‘kennis van zaken’ om de kwaliteit van leven en sterven zoveel mogelijk te ondersteunen.

‘Er zijn’ is het motto van de landelijke stichting Vrijwilligers Palliatief Terminale Zorg en verwijst naar het belang van het medemenselijk (samen) zijn in de laatste levensfase. Mogen, durven en kunnen zijn ter ondersteuning van de patiënt en naasten op een manier die aansluit bij de wensen en behoeften van de patiënt.

‘Er zien’ verwijst naar wat er gezien, gehoord en gedaan moet worden vanuit professioneel perspectief. Het is zorg die vanuit een optimale deskundigheid kijkt en weet op welke manier klachten en problemen apart of in samenhang moeten worden aangepakt. Daarbij uitgaand van het beperken van de last van de behandeling en recht doen aan de wil van de patiënt.

Kunnen ‘zien’ vraagt om gespecialiseerde professionals met kennis en vaardigheden op het gebied van complexe vraagstukken op lichamelijk, psychisch, sociaal en spiritueel vlak. Professionals die zorg vanuit compassie kunnen en willen uitbreiden met de nieuwste inzichten over zorg die vanuit voortdurend wetenschappelijk onderzoek beschikbaar is.

De combinatie van ‘er zijn en er zien van zorg’ kan alleen tot stand komen door zorgteams samen te stellen vanuit beide velden. Hospice Demeter heeft daarom een diversiteit van medewerkers uit verschillende disciplines die samen willen leren en investeren in deskundige zorg.
Het Kennis & Kunde Programma voor vrijwilligers en professionals vormt een structurele basis waarbinnen het delen van kennis, trainen van vaardigheden en het ontwikkelen van talenten belangrijke onderdelen zijn. Met als prachtig gevolg een steeds optimalere combinatie van ‘zijn en zien’!

Vernieuwend is voor hospice Demeter de waarde die vooral betrekking heeft op de extra opdracht van Academisch Hospice Demeter: het voortdurend zoeken naar optimalisering van zorg en samenwerking.

Het is ook de meest ingewikkelde waarde. Het toepassen van nieuwe inzichten kan leiden tot onrust in de processen van de alledaagse zorg; en dat is juist niet de bedoeling.
Onderzoek heeft een plaats in de alledaagse processen, maar alleen als deze goed in te passen is en geen bedreiging vormt voor de kwaliteit van leven of van sterven. Geen verborgen agenda’s voor puur wetenschappelijke doelstellingen. Het gaat om het inpassen van onderzoek dat leidt tot het beter begrijpen van veel voorkomende problemen, het verbeteren van het zorgaanbod en het verminderen van het lijden.

Vernieuwend is met bovenstaande uitgangspunten voor hospice Demeter een ‘spiegelwaarde’. De waarde die stimuleert te zien wat er is en wat er niet is om vervolgens anders te durven denken en te durven doen. Daarvoor is ruimte nodig voor nieuwsgierigheid en verbazing om discussie te kunnen voeren en grenzen te verkennen. Zonder een vrijplaats te worden waar alles kan en mag.
Een helder omschreven onderzoeksprogramma helpt bij het geven van kaders. De zorg vanuit de behoefte van de patiënt blijft altijd leidend.

Nota Bene
Saskia Teunissen is houder van de landelijke leerstoel Hospicezorg. Daarmee is hospice Demeter een van de eerste ‘leerwerkplaatsen’ voor onderzoek. Hierover is elders meer informatie te vinden.

Huiselijk is de waarde die bij hospice Demeter tot uiting komt door de warme sfeer en uitstraling die zij 24 uur per dag 7 dagen per week wil waarmaken. De huiselijkheid van hospice Demeter is zichtbaar en voelbaar door de mooie boerderijlocatie en de prachtige grote tuin. Het is een echt leef-huis met een rijke historie van vele generaties waarin werd geboren en gestorven. Maar het gaat bij de hospice Demeter om veel meer dan alleen de omgevingsfactoren.

De patiënten en hun naasten moeten zich helemaal thuis kunnen voelen. Juist omdat de patiënt in deze fase niet meer in zijn eigen vertrouwde omgeving kan wonen. Patiëntenkamers zijn het huiselijk domein van de patiënt en worden opgeluisterd met persoonlijke en vertrouwde spullen en herinneringen. Hun naasten en vrijwilligers brengen het alledaagse leven in; dag in dag uit. De tuin en de aandacht voor de maaltijden geven ruimte aan de seizoenen met hun eigen sfeer, kleur en smaak.

Huiselijkheid staat ook voor veiligheid. Veiligheid van de faciliteiten maar ook veiligheid van communicatie. Daarmee haakt huiselijkheid ook aan respectvol: je veilig weten met wie je bent, met je eigen verhalen, wensen en verlangens.

Huiselijkheid gaat samenvattend over de menselijke maat, de werkelijke aandacht voor een gastvrije ontvangst en uitstraling en een gerichte inzet voor een sfeervol huis.
Daarbij is het naleven van de met elkaar gemaakte afspraken belangrijk om de continuïteit te borgen. Maar ook om de warme geborgenheid, als belangrijk kenmerk van een goed huis, vast te houden.